Wednesday, November 10, 2010

Мэргэжил-Миний ирээдүй


Бусдын бас өөрийнхөө төлөө сур

Буурлаас өвлөсөн нутгийнхаа төлөө мэд

Бууж үдлэх амьдралынхаа төлөө боловсор

Буцаж олдохгүй хором бүхний төлөө яар

Амьдралын чинь алтан босго өндөр шүү

Алсын чинь зам харгуй бүдэг шүү

Мэдлэг хэмээх их далай хязгааргүй шүү

Мэргэжил чиний Ирээдүй шүү

Болжморын клубын санаачлагаар 2010.10.08-нд төгсөх ангийн сурагчдын дунд *Мэргэжил – Миний ирээдүй* сэдэвт уулзалт ярилцлага зохион байгууллаа. Уулзалтанд 2004 оны Б.Энхжаргал багштай 10а ангийнхан урилгаар оролцсон бөгөөд мэргэжлээ хэрхэн зөв сонгох вэ, элсэлтийн шалгалтанд хэрхэн бэлдэх вэ, оюутан болоход юуг анхаарах вэ зэрэг асуудлаар лекц уншиж, үүний дараагаар чөлөөт уулзалт ярилцлага хийсэн юм. Урилгаар оролцогчдын хувьд бүгд өөр өөр сургуулийг өөр өөр мэргэжлээр төгссөн, мэргэжлийнхээ дагуу амжилттай ажиллаж буй нь онцлог байсан юм. Энэхүү уулзалтанд төгсөх ангийн 110 сурагч, 12 багш хамрагдлаа.

Өдөрлөгт оролцсон 2004 оны төгсөлтийн 10а ангийн хамт олон

  1. О.Золбаяр - МУИС-н Эдийн Засгийн Сургуулийг 2008 онд төгссөн, АПУ компаний Борлуулалтын Ахлах хяналтын менежер
  2. О. Мөнхбаяр – СЭЗДСургуулийг 2008 онд төгссөн, МУИС-н магистрант, Сэлэнгэ аймгийн ЗДТГ-н статистикч
  3. С.Сансартуяа – Билэг дээд сургуулийг 2008 онд төгссөн, Билэг дээд сургуулийн багш, COGNITORIUS CONSULTING компаний хуулийн зөвлөх, хууль зүйн магистр
  4. А.Наранцэцэг – МУБИС –н Математик Статистикийн Сургуулийг 2008 онд төгссөн, Стири Стила компаний санхүүч
  5. М.Хишигсүрэн – ОХУ-н Краснодарын их сургуулийн 2010 оны төгсөгч, ХУИС-н магистрант
  6. Б.Баярцэцэг – АУИС-г 2010 онд төгссөн, хүний их эмч
  7. М.Энхбаяр – ШУТИС-н УУИС-г 2008 онд төгссөн Шарынгол ХК-ний автын цахилгааны инженер
  8. Б.Бат-Эрдэнэ – ХААИС-г 2008 онд төгссөн, агрономич-эдийн засагч, Дархан-Уул аймгийн ХХААЖДҮГазрын мэргэжилтэн

Monday, September 13, 2010

Оюутнууд зуны ажлаа үнэлүүлж, 1000 ам.доллар гардлаа

Оюутанд сургалтын тэтгэлэг олгоно гэхээр нэн түрүүнд сурлага гайгүй ч амьдралын боломж тааруу хүүхдүүдэд бэлэн мөнгөний туслалцаа үзүүлэх тухай бодогддог. Тэгвэл “Нутгийн шийдэл” сан хүүхдүүдэд бэлэн мөнгө олгохын оронд нэгэн өвөрмөц ажил зохиож дүгнээд, арван оюутанд тэтгэлэг гардууллаа.

Тэд 5-р сард нийт оюутан сурагчдын дунд төслийн уралдаан зарлаж, таван багийг шалгаруулаад баг тус бүрд 1000 ам.доллар олгон, орон нутаг тийш илгээсэн. Шалгарсан багууд сонгож авсан сумдаа зуны нэг сарын турш ажиллаж, орчны эрүүл ахуйг хангах, байгаль хамгаалах, хувь хүний хөгжлийг дээшлүүлэх, залуусын боловсролыг дэмжих чиглэлээр уг мөнгийг тодорхой ажилд зарцуулаад ирсэн юм. Тэд ажлаа “Нутгийн шийдэл” сангийнхан болон санхүүжилт олгосон “Олон Улсын Андуудын Монголын тэтгэлэг” хөтөлбөрийн хандивлагчдад өнгөрөгч баасан гарагт “Хаан палас”-т тайлагналаа.
Төслийн уралдаан зарлаж хэрэгжүүлсэн “Нутгийн шийдэл” болон Монголд элэгтэй гадаадын хандивлагч иргэд оюутнуудын хийсэн ажилд туйлын сэтгэл хангалуун байсан учир бүгдэд нь 1000 ам.долларын тэтгэлэг гардуулсан юм.

Оюутнуудын хийсэн ажлаас сонирхвол, МУБИС-ийн сэтгүүлзүйн ангийн төгсөх курсын оюутан Б.Ууганбаяр, Н.Рэгдэнгарав нар Дархан-Уул аймгийн Шарын гол суманд нэг сар амьдарчээ. Ингэхдээ Шарын гол сумын дийлэнх иргэний ажлын байр болсон алтны хайгуулчдад хэрхэн өөрсдийгөө химийн хордлогоос сэргийлэх, эрүүл орчинд ажиллаж амьдрах талаар зөвлөгөө өгч, гарын авлага тараажээ. Гүний уурхайн ажилчдад ч бас хэрэгтэй мэдээллийг өгсөн байна. Мөн “Болжморуудын клуб” нэртэй өглөөний клуб ажиллуулан нутгийн иргэд, хүүхэд залууст өглөөний цугларалт хичээл болон байнгын үйл ажиллагаатай номын сангаар үнэ төлбөргүй үйлчлэн, залууст зориулж цаг хугацааг хэрхэн зөв зохистой ашиглах, эзэгтэй нарт хандаж эрүүл зохистой хооллолт гэж юу болох талаар мэргэжлийн хүмүүсийн туслалцаатайгаар цуврал сургалт явуулжээ. Уг клубыг одоо Шарын голын 2-р сургуулийн математикийн багш Б.Энхжаргал хүлээн авч үргэлжлүүлэн ажиллуулж буй.

Харин оюутан Т.Батням, Ч.Нямсүрэн нар Хануйн голыг хамгаалахаар нутгийн иргэдтэй хамтарч ажилласан байна. Тэд голын эрэг дагуух газрыг цэвэрлэж, хогийн сав, анхааруулах самбарууд байрлуулсан аж. Бас хамтрагчдынхаа хамтаар байгаль хамгаалагчийн тангараг өргөж, будгийн саваар хогийн сав хийж, баярын өдрүүдээр наадмын талбайд байрлуулжээ.
Тэгвэл Дорнод аймгийн Чойбалсан суманд оюутан Б.Батмандах, М.Мөнхчимэг нар "Залуус Зах зээл EXPO 2010" үзэсгэлэн худалдаа зохион байгуулсан байна. “Залуусыг дэмжих бүлэг” төслийн уг арга хэмжээнд оролцогчид нь бүгд хүүхдүүд байсан бөгөөд наадмын үеэр өөрсдийн бүтээсэн загвар, зурсан зураг, урласан бэлэг дурсгалын зүйлсээ олон нийтэд дэлгэжээ. Хамгийн гол нь хүүхдүүдэд өөрсдийгөө нээж, өөртөө итгэх итгэлтэй болоход нь тусалсан аж.

Өгий нуурыг хамгаалах нь монгол хүний үүрэг гэж үзсэн оюутан Э.Батбаатар, Б.Жагдагсүрэн нар таньж мэдэх хүнгүй ч Архангай аймгийг зорьжээ. Тэд мөн л гол усыг хамгаалах хөдөлгөөн өрнүүлж, нутгийн иргэдийг оролцуулан байгаль хамгаалах ажлууд зохиосон байна.

Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын уугуул хүүхдүүд болох Г.Идэрбат, Г.Алзахгүй нар "Хогны замаар хийх явган аялал"-д гарчээ. Тэд хогоо ангилж хаяхын ашиг тусыг нутгийн иргэдэд сурталчлаад зогсохгүй дахин боловсруулж болох хог хаягдлаар ялзмаг хийж, хэрхэн бордоо болгох аргыг хүмүүст зааж өгчээ.

Энэ мэт сайн үйлсийн эрэлд гарсан оюутнууд бүгд л орон нутгийн иргэдийг амьдралаа сайжруулах арга замд нэгтгэх, засаг захиргааныханд асуудлыг ойлгуулах, хамтарч ажиллахын төлөө зүтгэсэн байна. Тэд ингэснээрээ өөрсдийнхөө нөөц боломжийг нээгээд зогсохгүй, олон нийтийн ажил зохион байгуулах, хүмүүстэй харьцах туршлага хуримтлуулаад иржээ. Өөр өөр газар ажилласан ч нэгэн зорилгын дор гар, сэтгэл нийлэн ажилласан болохоор хоорондоо ч дотносож сайн найзууд болцгоожээ. Чийгийн улаан хорхойг ашиглан ялзмагт бордоо хийсэн хоёр хүүг “өтнүүд” хэмээн шоглож, өглөөний клуб ажиллуулсан хоёр охиныг “болжморууд” гэж хочлон, “болжмор чинь өтөөр хооллодог шүү дээ” гэлцэн хөгжилдөж харагдсан. Ажил хийвэл ам тосдохын үлгэрийг үзүүлсэн уг тэтгэлэгт хөтөлбөрийг зохион байгуулагчид цаашид уламжлал болгох, өргөжүүлэх бодолтой байгаа аж.


/"МОНЦАМЭ мэдээ" сонины 2010 оны 9-р сарын 13-ны дугаарт гарсан/

Ц.ОЮУНГЭРЭЛ: МОНГОЛ ЗАЛУУС ЮУ ЧАДДАГАА ХАРУУЛЛАА

Зуны амралтаараа төсөл хэрэгжүүлсэн оюутнуудын тайланг сонсох арга хэмжээний үеэр “Нутгийн шийдэл” сангийн тэргүүн, Ардчилсан эмэгтэйчүүдийн холбооны тэргүүн Ц. Оюунгэрэлтэй товч ярилцлаа.

-“Нутгийн шийдэл” сан өмнө нь оюутнуудад бэлэн мөнгөний тэтгэлэг олгодог байсан. Тэтгэлгийнхээ хэлбэрийг өөрчилснөөр ямар ахиц гарав, үр дүн нь хүлээсэн хэмжээнд хүрч чадаж байна уу? -Урьд нь сангийн нэр дээр ирсэн өргөдлүүдийг харж байгаад, ядуу дорой амьдралтай, сурах хүсэлтэй хүүхдүүдэд бэлэн мөнгө өгчихдөг байсан. Гэвч эргээд харахад энэ нь тийм ч үр дүнтэй ажил биш юм байна лээ. Тэтгэлэг авсан 20 гаруй хүүхдээс нийгэмд хэрэгтэй хүн болсон нь тун цөөн. Тиймээс бид залууст загас өгөх биш загас барих аргыг нь зааж өгөхийг илүүд үзэж энэхүү төслийн уралдааныг зарлаж шалгарууллаа. Уралдаанд янз бүрийн их, дээд сургуулийн оюутнуудын 21 төсөл ирснээс тавыг нь шалгаруулж санхүүжүүллээ. Улмаар хийсэн ажилтай нь танилцаж, дүгнэлээ. Оюутнууд маань санаснаас сайн ажиллажээ. 1000 ам.доллараар төсөөлж байснаас ч олон зүйл хийж, олон хүнийг хамруулсан байна. Бид болоод санхүүжүүлэгчид маань маш сэтгэл хангалуун байна. Монголын залуус юм хийж чаддагыг харууллаа гэж бодож байна.

-Анх санхүүжилтээ гардаж байсан болон одоо ажлаа тайлагнаж байгаа оюутнуудын хооронд ямар ялгаа ажиглагдаж байна вэ?
-Хүүхдүүд маань зуны саруудад маш их зүйл сурчээ. Олны өмнө ярьж илтгэхээс эхлээд нийгэмд чиглэсэн ажлыг зохион байгуулах, олон нийттэй харилцах, албаны хүмүүст санаа бодлоо ойлгуулах гээд олон чадварыг эзэмшсэн байна. Өөрөөр хэлбэл өөртөө итгэлтэй болж, бие хүн болон төлөвшжээ. Арван оюутан ч гэсэн байгаль орчныг хамгаалах хүсэл эрмэлзэлтэй болж, бусдын төлөө олон нийтийг уриалж хамтарч асуудал шийдэх арга барилд суралцаж байгаа нь улс оронд том хувь нэмэр болно. Нэг ёсондоо бүгдээрээ энэ 1000 ам.долларын тэтгэлгийг нийгэмд хэрэгтэй хувь хүн болж төлөвшсөнийхөө төлөө авч байгаа гэсэн үг.

-Санхүүжилт нь яг ямар шугамаар орж ирсэн бэ? “Нутгийн шийдэл” сангаас гарсан юм уу, эсвэл хандивлагчдаас цугласан мөнгө үү? Цаашид үүнийгээ үргэлжлүүлэх үү? -Гадаадын хэдэн хувь хүн нийлж монгол залууст яаж тусалбал үр дүнтэй байх талаар “Нутгийн шийдэл” санд хандсан юм. Бид өмнө нь өгдөг байсан тэтгэлгээ танилцуулж, өөрчлөх хүсэлтэй байгаагаа хэлснээр санхүүжилт авсан. Тэд үүнийгээ “Олон Улсын Андуудын Монголын тэтгэлэгт хөтөлбөр” гэж нэрлэсэн байгаа. Сая гол санхүүжүүлэгчид маань төслүүдийн тайланг сонсох зуур би асуулаа л даа. Энэ тэтгэлэг цаашаа үргэлжлэх үү, юу гэж бодож байна, монгол хүүхдүүд таны хандив тусламжаар үр дүнтэй зүйл хийж чадсан байна уу гэхэд тэд үргэлжлүүлэх хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн. Гэхдээ тэтгэлгийн нийт хэмжээ зэргийг нутагтаа очоод бусадтайгаа ярилцаад шийднэ гэсэн. Ямар ч гэсэн нааштай зүйл хэлсэн болохоор төслийн уралдаан ирэх жил дахин зарлагдах байх..

-Бүгд л сайн ажил болсон байх шиг байна. Гэхдээ Таны хувьд алийг нь онцлох вэ?
-Би хоёр төслийг онцолмоор байна. “Болжморуудуудын клуб”-ын төсөл маань бидний бодож санаж байснаас маш олон ажил амжилттай зохион байгуулсан байна. Мөн “Залуусын экспо” төсөл хүүхэд залуусын гэртээ хийж бүтээж байсан хөдөлмөрийг гаргаж ирж, олон нийтэд үнэлүүлж чадсан байна. Энэ хоёр төслийн үр дүн анх танилцуулж, мөрөөдөж байснаас илүү гарсан учир сайхан санагдлаа. Гэхдээ нөгөө гурван төсөл ч бас үүрэг зорилтоо хэрэгжүүлсэн. Ер нь залуус маань сайн ажиллалаа. Хотын хоёр оюутан нэг ч хүн танихгүй газар очиж, өөрсдийн ажлаа нутгийн бүх иргэнд биш юм гэхэд тодорхой хүрээнд хүргэж чадаж байна гэдэг бол том амжилт. Мэдээж зөндөө бэрхшээл учирсан байна, тэр бүгдийг туулах зуураа тэд бие хүн болон төлөвшиж Монгол орныхоо үнэт зүйлийг ойлгоод ирж байгаа нь энэ бүхний үр дүн. Хойтон энэ хүүхдүүд илүү сайн төсөл оруулж ирж чадах байх. Дараа жил энэ хүүхдүүдээс давсан төсөл орж ирж байж л санхүүжилт авна, тэгэхээр оюутнууд дунд илүү өрсөлдөөн өрнөх байх, шалгуур ч өндөрсөнө гэсэн үг.

-“Нутгийн шийдэл” сангийнхаа тухай товч танилцуулахгүй юу?
-“Нутгийн шийдэл” гурав дахь жилдээ үйл ажиллагаа явуулж байгаа, гэр бүлийн сан. Анхлан манай гэр бүл, хамаатан садны хүрээнд голлон ажилладаг байсан. Сүүлдээ орон нутагт тулгамдаж буй асуудлыг шийдэх, байгаль орчинг хамгаалах, хүний эрхийг хангах чиглэлд хувь нэмрээ оруулахаар нийгэм рүү хандсан ажил зохиож байна. Ер нь гэр бүл гэдэг хэдэн үеэрээ эрхэмлэж явах үнэт зүйлтэй байх ёстой. Манай өвөг дээдсийн удам маань хилийн харуул байснаараа бахархдаг. Гэвч бид нийслэл хотод амьдарч байгаа учир тэдний үйл хэргийг үргэлжлүүлэх боломжгүй. Иймд гэр бүлийн маань үнэт зүйл юу байж болохыг ярьж байгаад уг санг байгуулсан юм. Бид нэг их мөнгө гаргах гэхээсээ нийгэмд хүч хөдөлмөрөө зориулахад анхаардаг. Өнөөдрийн оюутнуудын төсөл шиг үйл ажиллагаанд санхүүгийн тусламж үзүүлэх хандивлагч нарыг эрж олдог. Сангийнхаа хүрээнд ажил амьдралын гараанд хөл тавьж буй хүүхэд залууст зориулж “Ажил мэргэжлийн лавлах толь”, “Орчны эрүүл ахуй” иргэний нөхөрлөлийн гарын авлага, мөн “Нүүдэлчний яриа” бичил толь бичиг гаргаад байгаа. Эдгээр гарын авлагыг оюутнууд маань ч төсөл хэрэгжүүлэхдээ сайн ашигласан байна лээ.
Э.Адъяасүрэн

/"МОНЦАМЭ мэдээ" сонины 2010 оны 9-р сарын 13-ны дугаарт гарсан/

Thursday, September 2, 2010

Áèä ìàðòààã¿é, áàñ ìàðòàõã¿é...

Öàã õóãàöàà õàðàâñàí ñóì ìýò íèñýí îäîæ íýã ë ìýäýõíýý áèäíèé êëóá áàéãóóëàãäààä äàðàé íýãýí óëèðëûã àðäàà îðõèæýý. Õýäèéãýýð ¿¿ðýý îðõèí íèññýí õýäèé ÷ áèäíèé õºãæèë äýâøèë, õàéð øèíãýñýí áÿöõàí ¿¿ðýíä á¿õ íàñíû ñóðàã÷äàä çîðèóëàãäñàí çóíû ñóðãàëò ÿâàãäñààð ¿¿íä 60 ãàðóé ñóðàã÷èä õàìðàãäààä áàéíà.Ò¿¿í÷ëýí ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í Õàÿíõÿðâàà êëóáòýé õàìòðàí íîì óíøëàãûí àÿíã çîõèîí ÿâóóëæ îëíû òàëàðõëûã õ¿ëýýëýý.

Ýíä 150 ãàðóé ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä õýâëýãäñýí óòãà çîõèîë, ÿðóó íàéðàã ãýýä òºðºë á¿ðèéí ìýäýýëëýýð áàÿëàã íîì èðñýí áàéñàí þì. “Ñàíàà àëäàõàä ýõèéí ñ¿¿ òàãíàéä àìòàãäàæ” õýìýýí ìàíàé íýðò ÿðóó íàéðàã÷èä Á.Ëõàãâàñ¿ðýí ø¿ëýãëñýí áàéäàã÷ëàí áè ÷ ìºí õààÿà íýã ñàíàà àëäàí õàëóóí äóëààí ñýòãýëòýé ºõººðäºì ä¿¿ íàðàà ñàíàãàëçàíà. Òýä ìèíü ÷ îðîé á¿ð óòàñ öîõèí îðîéí òîéðãîî õèéí “Òàâòàé íîéðñîéðîé” äóóãàà äóóëæ ºãºõ íü ººðèéí ýðõã¿é ñýòãýë õºäºëãºíº.

Áÿöõàí áîëæìîðóóä ìààíü ñóðñàí ìýäñýíýý øóëãàíà æèðãýæ óòàñíû öààíààñ òºãºëäºð õóóðûí íàìóóí 纺ëºí àÿëãóóãààð áýëýã áàðèñààð...Òåõíèê òåõíîëîãè õºãæèíº ãýæ ñàéõàí ø¿¿ õýìýýí õºãøèä õóó÷èëäãûí àäèë ¿íýíäýý àëü õýäèéíý ìèíèé òºðñºí ä¿¿ øèã ìèíü äîòíî áîëñîí êëóáûí ñóðàã÷èä ìààíü “Áèä òàíûõàà çàõèæ õýëñíèéã ìàðòààã¿é ø¿¿, èòãýëèéã òàíü äààæ àìæèëòòàé ñóðàëöàõ áîëíî” õýìýýí ìåñåæ íèñãýñýýð...Ýðõýì ¿íýòýé ñóðãààëòàé áàãø íàð, ýãä¿¿òýé ãýíýí ä¿¿ íàð ìèíü áè ÷ ãýñýí ºâºð ä¿¿ðýí õ¿ñýë òýýñýí òà íàðûãàà ìàðòààã¿é, áàñ õýçýý ÷ ìàðòàõã¿é. Ýíý ÷ óòãààðàà áèäíèé êëóáûí ¿éë õýðýã ãàë ìýò ä¿ðýëçýõ áèëýý.

2010-08-26
Í.Ðýãäýíãàðàâ

Monday, August 30, 2010

Дархан Уул сэтгэл даллан үлдлээ

Дархан-Уул аймгийн Шарын гол суманд хэрэгжүүлсэн “Болжморуудын клуб” маань амжилттаар дүүрэн, сэтгэлд гэгээн гуниг дурсамж үлдээн, баяр баясал, ард түмэн иргэдийн талархлын урам хайрласан үгс, бяцхан найз нарын маань инээд хөөр, баярын нулимстай цуг нэг л мэдэхэд нисэн одох цаг болжээ.

Анх Шарын голд ирж байхдаа хүн сайн танихгүй газар ямаршуухан байх болдоо, хүмүүс бидний үйл ажиллагааг хэр хүлээн авах бол хэмээн сэтгэл нэг л түгшүүрлэн байсан. Гэтэл байдал биднийг огт өөр угтсан, бяцхан 3 настай багачуудаас эхлээд сумын удирдлага, дарга нар хүртэл халуун, дулаан сэтгэлээр биднийг хүлээн авсан. Шүр эрдэнэ шигээ халуун дулаан сэтгэлтэй найрсаг ард түмэн байсан нь бидэнд ажлын их урам зориг өгч, үйл ажиллагаагаа амжилттай хэрэгжүүлэхэд ихээхэн дэмжлэг болж өгсөн.

Эрүүл зохистой хооллолт, Цагийн зөв менежмент, Уурхай ба эрүүл мэнд, Мөнгөн усны зохистой хэрэглээ зэрэг дөрвөн удаагийн уулзалт, зөвлөгөө маань тун амжилттай болсон юм. Уулзалт зөвлөгөөнд оролцсон хүмүүс “Шинэ соргог, амьдралд хэрэгтэй мэдээлэл түгээж байгаад их талархаж байна. Хөдөө газар болохоор тэр бүр эрүүл хоол, цагийн зохион байгууллалтын талаар мэдээлэл хомс байдаг. Бид зуны дэлгэр үеэр цаг зав ихтэй байдаг, энэхүү мэдээлэл, үйл ажиллагаа цагаа олсон, үр өгөөжтэй үйл ажиллагаа болж байна” хэмээн дурьдаж байсан нь бахархууштай.

Түүнчлэн тийм том биш ч гэсэн тоймтой чухал номнууд цөөнгүй “Болжморуудын клуб”-ын номын санд танхимаар 6000, гэрээр 2000 орчим хүн үйлчлүүлсэн нь бидний хувьд чамлалтгүй тоо юм. Энд оюунаараа цангаж, шинэ содон зүйл уншиж мэдэн, өөрийгөө хөгжүүлэхийг хүссэн хүмүүс цөөнгүй байдаг нь энэ үеэр харагдаж байсан. 3 настай бяцхан дүү нараас эмээ, өвөө хүртэл манайд орж ирэн, ном сэтгүүл, гарын авлага материал сонирхон суудаг байсан. Мөн тэд маань яг болжмор шиг сэргэг өглөө 6 цагаас эхлээд л эхний уншигч орж ирдэг байсан гээч. Бид Шарын голын бүх хүнд хүрч чадахгүй ч гэсэн тодорхой хүмүүст үйлчилж, хүрч чадсандаа сэтгэл хангалуун байгаа.

Аливаа зүйлийн эхлэл тавин хувьтай нь тэнцүү гэдэг шүү дээ. Бидний эхэлсэн үйл ажиллагааг сумын багш, сурагчид хариуцан авч цаашид сургууль дээрээ шилжүүлэн “Болжморуудын клуб” –ээ ажиллуулахаар зорьж байгаа. Түүнчлэн залуус, ахмадууд сумын удирдлагууд хүртэл боломж, бололцоогоороо дэмжин ажиллаж, клубээ цааш нь үргэлжлүүлэн ажиллуулахад өөрсдийн хувь нэмрээ оруулна гэдгээ мэдэгдсэн. “Санаа зөв бол заяа зөв” гэдэг бид ниссэн “Болжморуудын клуб” маань үйл ажиллагаагаа явуулан олон, олон сэргэг, оюунлаг болжмортой болно гэдэгт бид итгэн найдаж байгаа.

Яагаад ч юм төрсөн газар шиг сэтгэлд дотнохон болжээ Шарын гол сум. Галт тэргэнд суугаад явахад алслан харагдах барааг нь хараад өөрийн эрхгүй хоолой зангиран, нулимс дусалж байсныг нуух юун. Номын сангаар байнга орж ирдэг хөөрхөн дүү нар, залуус биднийг дэмжиж тусалдаг багш нар, нутгийн удирдлагуудад хамгаас илүү талархаж, баярласнаа илэрхийлэхгүй өнгөрч болохгүй. Нэг сарын хугацаа хол мэт санагдаж байсан боловч харавсан сум шиг л өнгөрч, хөлгийн жолоо залан гэрийн зүг явлаа.

Шарын гол суманд сэтгэл хорогдон, ээждээ эрхлээд очих хүүхэд шиг буцаад л очмоор санагдаж байсан. Энд миний амьдралын хамгийн нандин дурсамжуудын нэгээхэн хэсэг нь хэлхэгдэн үлдлээ. Өдөрт нь номоо хамт уншин, орой бүр хамт тоглон, оройн тойром хийдэг жижигхэн найз нартаа үнэхээр дасчээ. Тэдний хөөрхөн инээд, сахилагагүй зан, эрхлэнгүй аашинд нь дасаж орхисон бололтой дүү нартаа. Авъяастай, ухаантай хөөрхөн дүү нарыг минь гэгээн ирээдүй, сайн сайхан бүхэн хүлээж байгаа. Та нартаа амжилт хүсье. Хичээлдээ шаргуу, ухаантай 11 ангийн бидний найз охид, хөвгүүд, байнга тусалж дэмжиж ээж минь л байдаг багш нартаа үнэхээр дасчээ. Гадны хүнд ээлтэй газардаа, заавал сайн явдаг юм. Дархан-Ууланд хорогдоод энд үлддэг юм хэмээн тоглон ярьж байсан хүний үг үнэн болж таарсан шүү. Нээрээ л бидэнд өвчин зовлон, аливаа хэцүү зүйл энэ хугацаанд тохиолдоогүй. Төлөвлөж бодсон ажил үйлс маань бүтэмжтэй сайхан болж өнгөрсөн. Галт тэрэг хөдөлсөөр, Дархан Уул сэтгэл даллан дүнхийж, дурсамж хөглүүлэн үлдлээ.

Б.Ууганбаяр /2010.07.22/

“Болжморуудын клуб” –д номын аян эхэллээ

Дархан Уул аймгийн засаг дарга асан, УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваагийн санаачилсан “Номтой нөхөрлье” аяны хүрээнд “Болжморуудын клуб” –т номныхоо дээж 150 орчим номыг байршуулан, хүүхэд багачуудад ном унших, оюунаа тэлэх боломжийг олгож эхэллээ.

Уг аян 7-р сарын 16- нд эхэлсэн бөгөөд сарын хугацаатайгаар явагдахаар, явуулан номын сангаа ажиллуулсаар байна. Дэлхийн уран зохиолын дээжис, Цүндээлэй, Цондоолой цуврал зэрэг хүүхэд багачуудын унших дуртай номнууд үүнд багтжээ. Болжморууд ниссэн ч гэсэн номын сан нь уншигчдаар дүүрэн, шинэ шинэ олон номнуудыг уншиж, оюунаа тэлэх боломж Шарын гол сумын хүүхэд багачуудад гарч байна . “Болжморуудын клуб” –ыг үргэлжлүүлэн номын хур буулган ажиллаж байгаа та бүхэндээ баярлалаа. Ажлын амжилт хүсье.

Б.Ууганбаяр /2010.07.27/

Болжморууд үүрээ засч үлдээлээ

Бид Эрүүл зөв хооллолт, Уурхай ба эрүүл мэнд, Мөнгөн усны зохистой хэрэглээ сэдэвт “Болжморын гурван үүр”-ийг сонгон хариуцагчдад нь хаяг, холбогдох гарын авлага материалыг гардуулан өглөө. Уг үүрийг сонгохдоо бид уулзалт, сургалтадаа харгалзан эргэн тойрны хүмүүстээ мэдээлэл түгэээж, нөлөөлж чадах хүнийг сонгон авч ахлуулан үлдээсэн. Үүнд: “Эрүүл хооллолт таны амьдралын үндэс” сэдвээр мэдээлэл түгээхээр уг сумын 2-р сургуулийн багш Б.Энхжаргал, “ Уурхай ба Эрүүл мэнд” сэдвээр Шарын голын нүүрсний уурхайн гүний ус шүүрүүлэх тасгийн ахлагч Д.Сундуйжав, “Мөнгөн усны зохистой хэрэглээ, түүнээс үүдэлтэй эрүүл мэндийн асуудлаас урьдчилан сэргийлэх” сэдвээр Буянтын хөндийн шарын гол төрийн бус байгууллагын тэргүүн О.Цэцэгмаа нар ажиллахаар болсон. Бидний сарын үндсэн үйл ажиллагааны хугацаа дууссан ч болжморын гурван үүр маань хүмүүст мэдээ, мэдээлэл түгээн, зөвлөгөө өгч байхаараа давуу талтай юм.
Б.Ууганбаяр /2010.07.22/

Friday, July 16, 2010

"Бууж үдэлсэн болжморууд" нэвтрүүлэг

Би нисмээргүй байна

Олон хүний инээд хүргэж, өхөөрдүүлэн жиргэж байсан болжморын бяцхан ангаахай өнөө том болж үүр юугаан орхин жигүүрээ дэвэн нисэх гэж байна. Элэгсэг найрсаг олон түмний хүч тусаар төсөөлж төлөвлөсөн бүхэн минь сэтгэлчлэн бүтлээ. Эргээд харахад энэ цаг мөч эгэл бидний амьдралд хэзээ ч давтагдахгүй торгон агшин болохыг бид жиргэн өгүүлж байна.
Бага гэж гололгүй, балчир гэж тохуурхалгүй эгдүүтэй нэртэй эвлэгхэн клубыг минь орон нутагтаа хүлээн авч дэмжин ажиллаж байсан сумын засаг дарга Б.Жаргал болон нутгийн нийт удирдлагууддаа талархан, хүндэтгэж буйгаа илэрхийлье. Урмын үгээр үйлсийг минь мялааж, ухаарлын аясаар сэтгэлийг минь хөглөж клубын маань үйл ажиллагааг хамтран зохион байгуулсан сумын 2-р сургуулийн багш Б.Энхжаргал, Б.Тунгалаг, Ч.Цэрэндэжид, Ц.Энхжаргал гээд олон багш нартаа баярласан сэтгэлийн үгсээ зүрхний гүнээс уудалж сууна. Алдаатай оноотой энэ амьдарлын нугачаанд алхам тутамд минь үгүйлэгдэх дурсамж энэ байх болно.Өглөө бүр хөөрцөглөн ирж манай клубын байнгын үйлчлүүлэгч болсон бяцхан дүү нараа бид хэзээ ч мартахгүй. Энэ л жаалуудын ачаар инээд хөөр өврөөс минь цалгиж, өөрийн эрхгүй өнгө нэмж байсан шүү. Тэдний гэнэн томоогүй яриа, хоёр эгчдээ хайртай хэмээн алдаатай бичсэн сэтгэлийн үгс, сарийлган зурсан гар зураг нь юутай гайхалтай.

Халуун зүрхнээсээ асгарах хамаг бүхнээ хуваалцан амьдралын хүрдэнд алхан орж буй ахлах ангийн хүүхдүүдээ ч бид мартахгүй. Цөөхөн хором богинохон хугацаанд төрсөн дүү шиг минь дасал болж ээ та нар минь. Эргэн дурсах алтнаас үнэтэй түүх бидэнд бий шүү хадгалж яваарай дүү нар минь. Салан нисэхэд хэцүү байна. Самсай минь шархираад гунигтай байна. Үүлгүй тэнгэрээс бороо орох мэт үнэндээ нэг л уйтай байна. Гэвч
“Болжморуудын клуб”-ээс мэдсэн бүхнээ ажил амьдралдаа хэрэгжүүлэн, бидний сургалт та нарт минь өчүүхэн ч гэсэн үр өгөөжөө хайрлаж гэмээнэ сэтгэлд нар мандах болно дасал болсон дүү нар минь. Багтаж ядан холхих сургалтын жижиг танхимаа бас тэгээд болоогүй ээ тоо нь цөөхөн ч толгойд өгөх мэдлэг арвинтай тэр л ном сангаа, хүлээхэд урт хирнээ эргэн дурсахад дэндүү богинохон энэхэн цаг хугацааг эгэл бид ямагт дурсах болно.

Буурлын тахилагатай Дархан уулын бэлд сүндэрлэх жаахан атлаа том энэ сумын хүн ардынх нь найрсаг занг, хөдөө талынх нь бишрэл бахдалыг, өлмий дарам бишрэл бахдалыг өнө мөнхөд дуурсах болно болжморууд бид. Ээлтэй энэ л хангайн тэнгэр нь үргэлж цэлмэг байж болжморууд нь үргэлж сэргэг байг. Нууцхан сэтгэл хорогдоод нэг л явмааргүй байна энэ бүхнээс. Гэвч эргэн учрахын ерөөл талбин энэ л клубээ та бүхэндээ үлдээгээд үүрнээсээ бид үдлэн нислээ. Ахан дүүс болсон та бүхэн минь амар амгалан дүүрэн жаргалтай сууж байгаарай. Жигүүрээ дэвсэн шувууд бид жиргэж нэг нисэн ирэх нь лавтай. Дэндүү дасал болсон нутаг минь ээ.
Н.Рэгдэнгарав
2010/07/16/

Намар ирэв үү, нутгаа санав уу?

Наадмын дараа намар гэж үнэн ажээ. Бодож амжаа ч үгүй байхад сэрүүн салхи сэрчигнэн ялимгүйхэн жиндүүлэх агаад яагаад ч юм бүү мэд сэтгэлд нэг л уйтай бодол хөглөрнө.

Магадгүй дасал болсон энэ нутгаа “Болжморуудын клуб”-ээ тун удахгүй орхиод ниснэ гэхээр ийнхүү гэгэлзүүр сэтгэлийн учигт дарагдаа бизээ. Наадамчин олны хөлд дарагдаад байсан сумын төв ч нэг л эл хуль болчихжээ. Гагцхүү клубын маань жинхэнэ үнэнч гишүүд болох балчир найз нар маань л биднийг тойрон жиргэсэн хэвээр. Хамгийн хачирхалтай нь бидний тухай саяхан сураг сонслоо. Ороод сонирхоод үзье гэсэн хижээл насны цөөнгүй эмэгтэй орж ирэн “Бүх насныханд тун ч хэрэгтэй үйлс бүтээж яваа юм байна. Удахгүй нутаг буцах гэж буй нь даанч харамсалтай юм. Нутгийн ах дүүс энэ клубыг цааш нь аваад явж дөнгөнө байхаа” хэмээн хуучилж байв. Бид нисэн одлоо цэцэгс маань гандахгүйгээр улам улам соёооолон ургана гэхээр сэтгэлд зул бадамлан, баясалтай санагдаж байв.

Нутгийн олны сэтгэлийг түгшээсэн хамгийн гол асуудлын нэг бол залуус төдийгүй бүх насны хүмүүсийн архины зүй бус хэрэглээ, түүнээс үүдэлтэй асуудлууд байна. Харамсалтай нь эдүүгээ тэдгээр хүмүүсийг өөрчлөн засах ямар ч аргагүй хэмээн иргэд үзэж байгаа ажээ. Харин үүнээс үр хойчоо сэргийлэн авч үлдэхийн төлөө тэдний хөгжил боловсролд чиглэсэн энэ мэт клуб, хүүхдийн сайн дурын байгууллага, дугуйлан ихээхэн хэрэгтэй гэж тэд яриж байна. Зорилго нь аргаа зөвтгөдөг гэдэг болохоор иргэдийн хүсэл зөв юм. Хүндрэлтэй хэмээх тодотгол бүхий асуудлаас гарч болох арга замаа олж чадаж байгаа нь олзуурхууштай. Одоо харин орон нутгийнхаа нөөц бололцоон дээр тулгуурлаад хэрэгжүүлэх алхамаа эрэлхийлэх цаг болжээ Шарын голын сайхан санаат ахан дүүс минь.

Гадаа шаагилдан тоглох хүүхдийн дуу жаргах нарны туяатай хослон маргааш бидэнд шинэ ирээдүй эхлэл байгаа болохыг сануулна. Өөдрөг үзлийн дөлийг өөрсдөө бид бадрааж чадна. Эрхэм та минь ээ.
Н.Рэгдэнгарав
2010/07/12

Хур асгарсан наадмын уухай

Аль хэдийнэ энэ нутагт дасал болсон төдийгүй цөөнгүй хүмүүсийн танил болж чадсан “Болжморуудын клуб”-ынхан удаан хугацаанд хүсэн хүлээсэн сумын наадмыг хур бороотой хамт тосон авлаа.

Шандаст хүлгүүд нь уралдаж, хүүхдийн гийн гоон дуу сэтгэл сэргээж монгол хэмээх эгнэшгүй сайхан нэр, удам угсаагаараа бахархан гайхуулах сэтгэлийг минь бадруулж байсныг заавал өгүүлэх учиртай. Хүчит бөхчүүдийн дэвээ шаваа, төрийн далбаагаа хүндэтгэн адис авч мэхийн ёслохыг харахад сүрдмээр. Цэц мэргэнээ сорисон харваачид нь хүртэл өөрийн эрхгүй урам зоргийг бадраан, дэлхийд хаана ч байхгүй эрийн гурван наадмаараа ихэрхэн, эрдэм чадлаа энэ л үед гаргаж, суу билгээ бишрүүлэн дуудуулж байв.

Хурын дусал дэлхийн нүүрийг угааж, цэнгэлийн наадам хүний сэтгэлийг баясгана. Айраг цагаагаа сөгнөсөн асрын өмнө энэ жилийн хүчит бөх, хурдан хүлгүүд цол юугаан дуудуулан байна.

Хотол олноороо наадахын нэр болгож сумын захиргаанаас зохион байгуулалтдаа ихэд анхааран хурдан морины уралдаан, хүчит бөхийн барилдааныг тус тус нэг өдрөөр үргэлжлүүлсэн нь ихээхэн таатай байв. Торгон дээлээр гоёсон наадамчин олноо хүндэтгэн “Морин толгой”-н зүг нийтийн тээвэр гаргаж хөдөлмөрчдөд үнэ төлбөргүй үйлчилж байв.

Энд би хэний морь хурдалж, ямар бөх түрүүлж үзүүрлэсэнг дурдах бус гагцхүү санаа заяа нэгтэй Шарын голын наадам цэнгэл баяраар дүүрэн болж буйг өгүүллээ. Элэг нэгт монгол ахан дүүс минь эв эетэй байж хотол олноороо сайхан наадаарай.
Н.Рэгдэнгарав
2010/07/09

Болжморууд Шарын голын залуусын хамт

Сумын захиргаа хийгээд олон нийтийн дунд зохиогдох аливаа бүхнээс бид хоцроно гэж огт үгүй. Энэ л утгаараа өглөөний мандах нартай уралдан босож олны хамт “Залуус бид Шарын голын ирээдүй” сэдэвт өдөрлөгт оролцохоор энэ нутгийн брэнд болсон уурхайн амралтыг зорин нислээ.

Энд Дархан-Уул аймгийн ардчилсан социалист залуучуудын холбоо болон тус сумын нийт 80 гаруй залуус нэгэн дээвэр дор нэгдсэн байв. Тэд зургаан багт хуваагдан гар бөмбөг болон авхаалж, оюун ухаан цэц шаардсан олон тэмцээнээр өрсөлдлөө. Хамгийн гайхамшигтай нь бидний хувиарлагдсан, анхандаа их л шоовдорлогдож байсан баг маань тэргүүн байр эзэлснээ юун түрүүнд дурсмаар байна. Өнөө л билгэшээлтэй, миний дуртай бас аз дагуулдаг хэмээн итгэдэг “Сүйхэлжин” хэмээх нэрийг багтаа хайрлан тэр дор нь дөрвөн мөрт зохоиосныг бодоход гараанаасаа гар нийлсэн нь тэр бизээ.

Цэц сорисон АХА” тэмцээнд "Болжморын жиргээ" нэрээрээ цоллогдсон Н.Рэгдэнгарав тэргүүн байр эзэлж клубын маань нэрийг олны дунд ахин сүртэйхэн дуудуулсан юм.
Юутай ч сумын залуус манай клубыг сайн мэддэг болсон төдийгүй үйл хэргийг минь дэмжиж байлаа. “Энэхүү залуусын уулзалт цаашид жил бүр уламжлал болон зохоигдох болно” хэмээн зохон байгуулагч Д.Амарсанаа ярьж байлаа. Болжморууд бид хаа сайгүй ниссээр . . .

Monday, July 5, 2010

Болжморууд жиргэсээр, цаг хугацаа ниссээр . . .

Клубын маань эрхэм зөвлөх, тус сумын уугуул иргэн, ажил хөдөлмөр нь ид оргилж буй МОНЦАМЭ агентлагийн улс төрийн тоймч Э.Адъяасүрэн эгч маань залууст зориулан харвасан сум мэт өнгөрөх цаг хугацааг хэрхэн алгандаа барьж болох тухай “Цагийн менежмент-Амжилтын үндэс” сэдэвт сургалт явуулан олон залуусын урам зоригийг бадраалаа.


Янз бүрийн насны 30 гаруй хүн уг лекцэнд хүрэлцэн ирж санал бодлоо солилцон нүдэнд үзэгдэж гарт баригдахгүй цаг хугацаа гэдэг хичнээн чухал төдийгүй талхны мөнгө адил тооцоолох ёстой зүйл болохыг мэдэрсэн юм. “Бид өглөө бүр сэрэхдээ халаасандаа 86400 төгрөг буюу тийм хэмжээний секундээр тооцогдох цагтай сэрдгээ өмнө нь огт мэдэхгүй байсан. Түүнчлэн өдөр тутам хийх ажлаа өөрийн мэргэжлийн онцлогтоо тохируулан төлөвлөөгүйгээс ямар их мөнгө алдаснаа бидний хэн ч одоо ухаарахгүй. Гагцхүү өвгөд хөгшид болсон хойноо л “Ай залуу байхад хийж бүтээж байх минь яав даа” хэмээн амаа барих тэр л алдааг нүдэнд харагдаж сэтгэлт бичигдтэл буулгаж чадлаа” хэмээн сургалтанд оролцсон Б.Оюун-Эрдэнэ ярьж байв.


Цаг хугацаа гэдгийг захирч болдог юм байна. Энэ нь чухамдаа өөрийн хувийн зохион байгуулалт, үр дүнгээ тооцох, нягтлах, төлөвлөхөөс л хамаардаг аж. Хүн бүрт адил цаг хугацаа, тэгш боломж байхад яагаад зарим нь амжилт, алдар нэр, эд баялагт хүрээд, зарим нь өдөр хоногийг нэгэн хэвээр өнгөрөөх буюу улам бүр уруудаж доройтож байна вэ? Энэ асуултыг хүн бүр өөрөөсөө асуугаад үзээрэй.


"Төлөвлөсөн ажлаа хойш тавьж цагийг нь тулгаж өөрийгөө бухимдалд оруулан цаг хугацааны боол нь болж амьдрах уу? эсвэл амжилт бүтээмжид тэмүүлж цагийг захирч ажиллах уу? гэсэн асуулт бидний өмнө тулгарч байна. Мэдээж л эрч хүч дүүрэн энэ насандаа хийхгүй юм бол хэзээ, хэн хийх билээ. Бид цаг хугацааг өөрийн эрхэнд байлгахыг хүснэ. Харин үүний тулд юу хийх хэрэгтэйгээ сая мэдлээ" гэх хүн олон байв.


Уулзалтын өмнө нийт оролцогчдын дунд сонжоо явуулахад олонхи нь цагаа төлөвлөдөггүй буюу хөдөлмөрийн бүтээмж нь буурч байгааг мэдэж сэтгэл гундуухан байсан ч сургалтын төгсгөлд өнөөдрөөс эхлэн төлөвлөх хэрэгтэй төдийгүй асар их боломж сүүдэр мэт дагаж байгааг тэд олзуурхаж байсан. Хамгийн энгийн зүйлсээс цагийн менежмент эхлэдэг гэдгийг мэддэггүй байсан нь эргээд бодоход инээд хүрмээр. Энэ удаагийн сургалтад миний ч мэдэхгүй, анхааралгүй орхигдуулдаг зүйл өчнөөн байдаг болохыг нээж өгсөн юм. “За яахав ингэж байгаад л болно биз” гэж бидний олонтаа хэлдэг энэ хэдэн үгс үнэндээ амжилтын минь алуурчин ажээ. Хэн ч сонсоод ойлгож, мэдээлэл олж авч чадахуйц энэ хичээлийг эндхийн дунд сургуулийн багш сурагчдад дахин явуулж өгөхийг биднээс хүсч байлаа.


Мөн өөрийн зүгээс ч хэдий цөөн хормын боловч үнэтэй мэдлэг олгох бяцхан сургалтыг маань бэлтгэсэн багшийн тайлбартайгаар олон залуус сонсож хүртээл болгоосой хэмээн хүснэ. Сэтгэл сэргээсэн хөгжөөнт тоглоомоор цаг хугацааны хичээлийг өндөрлөсөн нь энд хүрэлцэн ирсэн олонд инээд бэлэглэж өөдрөг сэтгэгдэлтэй үлдээлээ. Тэд манай үүрнээс "нисэн" одохдоо сэтгэлдээ нэгийг эрэлхийлсэн нь дамжиггүй. Сайны хажуугаар саар гэгчээр зарим залуус ажил албандаа төдийгүй хувийн амьдралдаа идэвхи муутай, өдөр тутмын хэвшмэл үлбэгэр байдалдаа дасал болсон нь сургалтын хугацааг сунжруулан өнөө л цаг барилгүй ирэх тэр хэсэг бүлгээс анзаарагдаж байсныг энд заавал дурьдах ёстой.


Залуу хүн залхуу байж гэмээ нь эх орон минь байтугай энэ сум маань ч хөгжиж чадахгүй гэдгийг дахиад л чихний чийр болгон хэлмээр байна. Гэвч идэвхи санаачлага гарган энд оролцсон эрхэм нөхдөө орхих учиргүй. Асар уудам ертөнц бидний өмнө цэлийж дэлхий нарыг тойрон эргэж байгаа л хойно бид цаг хэмээх биегүй хоосонтой уралдах л ёстой залуус аа. Үүний тулд цагийн зөв менежмент хөтлөх цулбуур нь болно.

Н.Рэгдэнгарав

2010/07/05

Мөрөөдлийн галт тэрэг хөдөллөө


Бидний бяцхан нэртэй энгийн даруу клуб маань амжилтанд хүрэх аливаа бүхний эхлэлийг өөрөөсөө эхлэн хайж, өөрийгөө олж нээж танихын ач тусыг илэрхийлсэн таван хоногийн сургалт ядуулснаар сурагчдын хүсэл мөрөөдлийн галт тэргийг хөдөлгөж чадлаа.

Эгэл бүхнийг багшаар заалгаж мэдэхийн өмнө өөрт байгаа нөөц бололцоогоо олж харан, түүнийгээ нээн хөгжүүлэх нь гагцхүү амжилт, аз жаргалын эхлэл болох нь дамжиггүй. Хэдэнтэй манай нэгэн нийтлэгч “Чи юуг сайн хийж чаднам түүнийгээ хийгээд л талхны мөнгөө олчих. Тэвэг сайн тоглодог бол түүгээ тоглоод л чи амьдар” хэмээн хэлсэн байдаг нь юутай үнэн бэ?

Энэ утгаар нь өглөөний алтан хором бүрт клубын эрхэм зочиддоо өөрийн үзэл бодлоо цэгцтэй зөв илэрхийлэн түүнийгээ хамгаалан үлдэж байр суурин дээрээ баттай зогсож байх хэрэгтэй хэмээсэн сэдэл бүхий хошин бодлогоор гараагаа эхэлсэн юм. Түүнчлэн энэ нь тэдний сэтгэн бодох чадварыг нэмэгдүлээд зогсохгүй өөртөө итгэх итгэл урам зоригыг нь бадрааж өгсөн хэрэг боллоо. Үүний зэрэгцээ бид эгэл жирийн олны дундаас төрсөн энгийн атлаа эрхэм суутнуудын мэргэн үг, цэцэн билэгдлийг онцгойлон алдар нэрийг ард түмэн хүртээдэг болохыг эргэн санасан. Атаа чөтөө гэдэг хэзээ ч сайныг дагуулахгүй. Улам улам л балчиг намагруу татдаг болохыг хүүхдүүд маань сайн мэдэж байлаа.

Хүн бүхэн өөрийн гэсэн хүсэл мөөрөдөлтэй байж түүнийгээ тархиндаа бас зүрх сэтгэлдээ яг л цаасан дээр зурж буй мэт “өнгөтөөр” зурах нь зорилгыг батжуулдаг. Би ч бас ингэж зурах дуртай. Учир нь цаасан дээр зурахдаа жаахан эв дүү муутай л даа. Яг энэ л дуртай болоод чаддаг ганцыгаа тэдэндээ сайтар тайлбарлан улмаар оломгүй их мөрөөдлийг нь ачааны вагоноор дүүргэн тавьж өглөө. Тэд өөрсдөө тэрхүү галт тэрэгний золооч нь. Хөдөлгүүр нь зогсохыг мэдэхгүй, шатахуун нь дуусна гэж үгүй тэдний мөрөөдлийн галт тэрэг дуут дохоигоо хангинуулан “Болжморуудын клуб”-ын зогсоолоос хөдөллөө. Хаана хүрч хэрхэн зогсохыг нь хэнч таах аргагүй. Чухамхүү тэрхүү тэргэний золооч та өөрөө л мэднэ. Алсын алс аяны зам тань саадгүй байх болтугай бодлоо нээж сэтгэлээ хуваалцсан гэнэн дүү нар минь.

Н.Рэгдэнгарав

2010/07/02

Wednesday, June 30, 2010

“Болжморуудын клуб”-т нар эрт манддаг...

“Ном надад хаан ширээнээс илүү үнэ цэнэтэй” хэмээн эртний Грекийн нэгэн хаан дуу алдан хэлсэн байдаг. Өглөө бүр 6 цагаас хаалгаа онгойлгож “Болжморуудын клуб”-ын бяцхан номын сан хаалгаа нээнэ.

Анх бид эрүүл хооллолт, залуучууд ба боловсрол, хүүхэд багачууд, англи хэл дээрх ном гэсэн дөрвөн чиглэлээр 40 орчим номтой байсан бол одоо аль хэдийн хүмүүсийн хандив, түр уншуулахаар өгсөн номнуудтайгаа нийлээд хоёр дахин өсөж 80 орчим номтой болоод байна. Өхөөрдөм жаахан хүүхэд багачууд, шижигнэсэн эрч хүчтэй залуучууд, хижээл насны багш, эмч нар ч гэсэн манай номын сангаар бага гэж гололгүй үйлчлүүлж эхлээд байгаа. Өдөрт дунджаар 30 орчим уншигч манай номын санд суудаг, одоогийн байдлаар давхардсан тоогоор танхимаар 400 орчим, гэрээр ном 130 орчим уншигч номын сангаар үйлчлүүлэн албан ёсоор бүртгэгдээд байна.


“Хүүхэд багачууд бол дэлхий ертөнцийн амьд цэцэг юм”

Хүүхэд багачуудын цангисан инээд, баяр хөөр, дуур хуур манайд тасрахгүй үргэлж тэдний сайхан энергээр цэнэглэгдэж байдаг. Хааяа зарим нэг нь “Анай ам цангаад байна?, бие засмаарбайна?, шаар авч тогломоо байна? яах вэ хэмээн нүдээ бүлтийлгэн ороод ирнэ шүү дээ. Хичнээн хөөрхөн гээч, Яг л ээж, аавдаа эрхэлж байгаа юм шиг. Тэд маань ном уншихдаа их сайн. Үлгэрийн номоо өөрсдөө гэрээсээ авч

ирэн цуглуулж, ээлжлэн уншдаг. Үнэхээр сайн хүүхдүүд байгаа биз. Тэднийг зохицуулахаас өөр аргагүй болж байгаа юм даа. Манайх нээлтээрээ өлгөсөн шаарнаасаа өгсөөр байгаад бараг л дууссан даа хөөрхий. Би тэдэндээ их хайртай. Ялангуяа надад хоёр хөөрхөн 4-ээр ангид элсэн орох гэж байгаа бүжиглэх, дуулах авъяастай сэргэлэн Хүслэн, Хүслээ гэж хоёр дүү минь бий. Номын сангынхаа номнуудыг дугаарлан, тэмдэглэж өдөр бүр шалган бүртгэж нилээн номын санчийн ажлыг сайн хийж байгаа шүү. Миний хоёр дүү хөөрхөн номонд хайртай, биендээ ахадсан ухаантай хэрсүү сайн хүүхдүүд. Тэднийг маань сайхан гэрэлт ирээдүй угтаж байгаа нь нүднээс нь харагддаг. Надад Хүслэн, Хүсээ хоёр маань гараар хийсэн бугуйвч, бөгж бэлэглэсэн. Өө. Дотор нь байсан чу

хал зүйлийг мартах гэж байна? Юу байсан гээч?

Ууганбаяр эгчдээ

Хүүхэдбидэнд ухаан өгөхийг хичээдэг

Хөөрхөн өхөөрдөм Ууганбаяр эгч минь

Даруухан зангаараа бусдын хайрыг татсан

Далай мэт уудам сэтгэлт эгч минь

Миний хүслийг биелү

үлж өгсөн та

Магад бурхныг ч хүслийг биелүүлэх хүн

Бурхнаас бидэнд заяасан

Барбинаас үзэсгэлнтэй эгч минь

Номын сан гэдэг бол

Нарны гэрлийг л өөртөө шингээсэн

Нарт ертөнцийн алтан танхим

Намайг өөртөө татсан нэгэн гайхамшиг

Хайрт эгч таныхаа хүслийг бид

Хөх тэнгэрт дүүлэн нисүүлэхсэн

Хорвоо дэлхийн аз жаргал сайн сайхан бүхнийг

Харамгүй сэтгэлтэйгээ хослуулан тандаа бэлэглэх юмсан.

/Ийм гоё шүлэг байсан/

Эдгээр хүүхдүүд маань биднийг явсны дараа клубынхээ үйл ажиллагааг үргэлжлүүлэн цааш нь авч явахын тулд ах эгч нартаа туслан ажиллах нь тодорхой харагддаг. Та нарыг явахаар яана даа? “Болжморуудын клуб” хаагдахгүй биздээ гэж хүүхдүүд маань санаа зовсон байдалтай их асууна. Үгүй цааш нь Энхээ багш нь, ах эгч нар үргэлжлүүлнэ та нар, дуртай номнуудтай унших боломжтой гэхээр бүгд л бөөн баяр


болон хөөрцөглөнө. Нээрээ жижигхэн найз нар маань надаар үлгэр яриулах их дуртай, анай гараад ир, гараад ир үлгэрээ сонсмоор байна хэмээн шалж гарна шүү дээ. Нэг, нэг гэсээр байгаад 4, 5 үлгэр уншуулж авна. Тойрж суучихаад томоотой гэгч нь сонсох нь үнэхээр хөөрхөн. Манай гол үйлчлүүлэгчдийн нэг хэсэг нь яах аргагүй 5-12 насны дэггүй жаалууд маань эзэлдэг. Ийнхүү манай номын сан өдөр бүр баяр хөөр, эрдэм мэдлэг, ухаан цалгин хүүхэд, залуучуудын маань оюунаа тэлэн чөлөөт цагаараа ирж ном унших, хичээлээ давтах хамгийн дуртай газрын нэг болоод байгаа. Бид ч гэсэн тун баяртай байгаа. Инээд баясал цалгиж, баяр хөөр далласан шинэ өглөө бүр биднийг дуудан урам зоригтойгоор сэрээж, угтах ирээдүйн дурсамжийг маань аз жаргалаар мялаан сүлэлдэж, сэргэг хөөрхөн болжморууд тал, талаас цугларан улам тод, хөгжилтэйгээр жиргэсээр байна. “Болжморуудын клуб”-т өглөөний нар түрүүлж манддаг...

“Болжморуудын клуб” Б.Ууганбаяр /2010.06.29/